30 Ağustos 2007 Perşembe

Tunca YÖNDER Biyografi

Anne Öğretmen Rukiye YÖNDER (Öğretmen)

Baba Nazmi YÖNDER (Tümgeneral-Danıştay üyesi)

Rukiye Yönder Atatürk tarafından Avrupa’ya gönderilen Pari’te 3yıl Brüksel’de 2 yıl eğitim aldıktan sonra Ankara’da kız teknik öğretmen okulunu kuran 5 Türk kadınından bir tanesi. Nazmi Yönder daha sonra Tümgeneralliğe kadar yükselmiş emekli olduktan sonra T.C Danıştay üyesi olarak 13 yıl görev yapmıştır.
Tunca YÖNDER
İlk okula İstanbul Yeşilköy’de başlamış, okulu babasının subay oluşu nedeniyle tayin oldukları Erzurum’da bitirmiştir . Ortaokulu Balıkesir’de Liseyi de Manisa Lisesinde bitiren Yönder, İstanbul Ünüversitesi Hukuk fakültesinde okurken Türkiye Milli Talebe Federasyon tiyatrosunda Tuncel Kurtiz’in sahneye koyduğu “5 gün” adlı oyunla tiyatro hayatına başlamıştır.(1955) Aynı tiyatroda Orhan Asena’nın “Korku” adlı oyununda rol almış daha sonra İstanbul Üniversitesi Talebe Birliği Gençlik Tiyatrosuna geçmiştir. Gençlik Tiyatrosu; 1952 yılında ünlü oyuncu ve yönetmen Avni Dilligil’in yönetiminde kurulmuş düzenli temsiller veren Türkiye’nin en önemli amatör tiyatrosudur. Bu tiyatro katıldığı uluslararası Erlangen gençlik tiyatroları festivalinde 3 yıl üstüste en iyi tiyatro seçilmiştir.
Tiyatronun yetiştirdiği sanatçılar arasında Nisa Serezli, Metin Serezli, Erol Keskin, Tuncel Kurtiz, Tunca Yönder, Oktay Arayıcı, Vasıf Öngören, Aras Ören, Şemsi İnkaya, Rana Cabbar, Aykut Oray, Osman Saffet Arolat, Aydın Engin gibi sanatçılar ve gazeteciler yetişmiştir.

Tunca Yönder bu tiyatroda Aria da Capo, O’Neil’in Büyük Allah Brown, Prof.Dr.Fahir İz’in bulduğu ilk tiyatro oyunu olan Papuççu Ahmet’in Maceraları, lady Gregory’in Kulaktan Kulağa ve Güngör Dilmen’in Midasın Kulakları oyunlarında oynamıştır. (1957-60)

1961 yılında Haldun Dormen tiyatrosunda profesyonel olarak çalışmaya başlayan Tunca Yönder bu tiyatroda Sokak Kızı İrma müzikalinde oynadıktan sonra Ankara Meydan Sahnesine konuk oyuncu olarak gitmiş ve burada Zafer Madalyası oyununda rol
almıştır. (1962)

1962 sonbaharında Asaf Çiyiltepe yönetiminde kurulan Arena tiyatrosuna katılan Yönder tiyatroda oynanan 4 oyunun hepsinde rol almıştır. Kral Übü, Aslan Asker Şvayk, Başkalarının Kellesi ve Kayıp Mektup adını taşıyan bu oyunlar kamuoyunda büyük
yankılar yaratmıştır.

1963 yılı baharında Arena tiyatrosu nun dağılmasından sonra Ankara’da kurulan Ankara Sanat Tiyatrosu'nun kurucu kadrosunda yer almıştır. Bu tiyatronun ilk oyunu olan Godod’yu Beklerken de Pozzo rolüyle dikkat çeken Yönder o yıl oynanan Gizli Ordu,
Ölü Canlar ve Mezarsız Ölüler oyunların'da da önemli roller oynamıştır.
Ertesi yıl aynı tiyatroda Strinberg’in Cehennem Dansı oyununda oynadıktan sonra Ankara Sanat Tiyatrosunun bütün yurtta tanınmasını sağlayan Sermet Çağan’ın Ayak Bacak Fabrikası oyununda “Öküz” kompozisyonuyla Ankara Sanatseverler Derneği en iyi
aktör
ödülüne aday gösterilmiştir.
Daha sonraki sezon da Birkan Özdemir’le beraber yazdıkları Zenginin Maceraları adlı çocuk oyunu AST sahnesinde sergilenmiştir.

1964-66 yılları arasında askerlik görevini yaparken Ankara Radyosuna “Arkası Yarın”,”Çocuk Bahçesi” ve “Radyo Tiyatrosu” saatleri için Balzac, Dostoyevski, Goncherov gibi ünlü yazarların romanlarını uyarlamıştır. Bunların arasında Albay Chabert
Oblomov, Sahne Işıkları, Bülbülü Öldürmek, Jack, Kaçırılan Çocuk, Karamazov Kardeşler
akla ilk gelenlerdir.
Yedek subay olarak yaptığı askerlik görevini bitirdikten sonra Ankara Sanat Tiyatrosuna dönen Tunca Yönder, Pazar Gezintisi, Gogol’un Müfettiş ve Maksim Gorki’nin Küçük Burjuvalar oyununda baş rolleri oynamıştır.

1968 yılında Ankara Sanat Tiyatrosu ndan ayrılan Tunca Yönder Halk Oyuncuları nın Ankara Sahnesi nin kuruluşunda bulunmuş, burada Yaşar Kemal’in Teneke ve Çetin Altan’ın Komisyon adlı oyunlarında oynamıştır. Ertesi yıl Vasıf Öngören, Halil Ergün, Mustafa Alabora ve Erdoğan Akduman’la birlikte Ankara Birliği Sahnesi nin kuruluşuna katılan Yönder aynı yıl tiyatroyu bırakmıştır.

1967 yılında TRT nin açtığı sınavla Ankara Televizyonu nun ilk kadrosunda yer alan Tunca Yönder BBC uzmanlarından ve hocalarından eğitim aldıktan sonra 31 Ocak 1968 günü açılan TRT Ankara Televizyonu nun ilk drama yayını olan ve 6 Şubat 1968 gecesi yayınlanan Şinasi’nin Şair Evlenmesi adlı oyununu televizyona uyarlamış ve yönetmiştir.
TRT Ankara Televizyonu nda başta dramalar olmak üzere çeşitli programlara yönetmen olarak imza atan Yönder 12 Mart muhtırasından sonra askeri yönetim tarafından önce Erzurum Radyosu emrine verilmiş, Danıştay’ın vermiş olduğu “yürütmeyi
durdurma” kararı üzerine görevine dönmüş, bu defa da bizzat TRT genel müdürü Musa Öğün’ün ısrarlı baskıları sonucunda istifa etmek zorunda kalmıştır.

1972 yılında İstanbul’a gelen Yönder burada reklam dünyasına girmiş, metin yazarı film yapımcı ve yönetmeni olarak çalışmıştır. Yönder bu dönemde Cenajans, Fulmar, Manajans, Yeni Ajans, ilancılık, Güzel Sanatlar Reklamcılık, Pars mc Cann gibi
Türkiye’nin büyük ajanslarının reklam kampanyalarına metin yazarı ve yönetmen olrak imza atmıştır.
1983 yılında Turgut Özal’ın başbakan oluşuyla birlikte yapımını Manajans ’ın üstlendiği “İcraatın İçinden” adlı programın yapımında Turgut Özal ’ın yönetmeni olarak 3 yıl süreyle görev almıştır.

1985 yılında Bedrettin Dalan’ın İstanbul Belediye başkanlığı kampanyasını yapan ekibin içinde de yer alan Tunca Yönder seçim sonrası İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı olan Dalan’ın isteği üzerine Görsel danışman olarak İstanbul’daki bütün
yeniden imar çalışmaları
nın filmlerini çekmiştir. Bu arada senaryosunu Profösör Dr. Ünsan Oskay ın yazdığı "İstanbul Yedi Tepe'den" ile "Bogaziçinden... Adalardan..." adlı iki tane belgesel filmin yapımcılığını ve yönetmeneliğini yapmıştır... Yine bu dönemde yaptığı "İstanbul... İstanbul..." adlı 7 dakikalık filmle Tokyo Dünya Belediyeler Birliği ödülünü almıştır...
Yönder 1972 yılında İstanbul’a geldikten sonra reklamcılık çalışmalarının dışında, İsmail Cem’in TRT genel müdürlüğü ne atanmasıyla birlikte TRT ye kurum dışından programlar da yapmıştır. Bunların arasında ünlü yazar Haldun Taner ile Bir Hoş Sada adlı geleneksel ve modern Türk Tiyatrosunu anlatan 4 bölüm lük dramatik belgesel ve TRT nin ilk kez İstanbul’dan Cumartesi öğleden sonra yayınladığı ilk canlı bağlantı olan Cumartesi öğleden sonra programının yönetmenliğini üstlenmiştir. Bu programın TRT yapımcıları sonradan genel
müdür olan Serpil Akıllıoğlu ve Tuncer Tezel’dir. Programın sunucusu ise ünlü gazeteci artık aramızda olmayan Örsan Öymen’dir.
1987 yılında TRT'nin ilk kuşak programı olan Nezihe Araz'ın hazırladığı "Hanımlar Sizin İçin" adlı programın yapımcılığını ve genel yönetmenliği ni üstlenmiştir. Bu program 100 bölüm olarak yayınlanmştır. Daha sonra yapımcılığını Arif Keskiner 'in yaptığı Bizi Güldürenler başlığını taşıyan filmler dizisinde "Aygır Fatma" adlı filmi çeken Yönder 1989 yılından sonra reklamcılığı kendi isteğiyle bırakarak tamamen film yönetmenliği ve yapımcılığına yönelmiştir..
Bu dönemde yaptığı filmler arasında Ahmet Hamdi TanPınar aynı adlı öyküsünden uyarlanan "Bir Tren Yolculuğu", (Üçüncü Ankara film
festivali
nde En İyi Üçüncü Film, En iyi Yardımcı Kadın Oyuncu, En İyi Stüdyo Ödülleri ni almıştır) Memduh Şevket Esendal'ın aynı adlı romanından
uyarlanan "Ayaşlı ile Kiracıları" adlı altı bölümlük televizyon dizisi (tiyatro yazarları derneği'nin yarışmasında oniki ödülün on'unu almıştır) Abbas Sayar'ın aynı adlı romanından uyarlanan dört bölümlük televizyon dizisi "Can Şenliği" (Sanatçılar Birliği yılın En İyi Televizyon Dizisi Ödülü'nü almıştır) sayılabilir...

1990 dan itibaren Tunca Yönder'in çektiği bazı filmleri şöyle sıralamak mümkündür...
Ünlü Rus yazarı Turgenyev'den uyarlama İlk Aşk (film) Tarık Buğra'nın aynı adlı romanından uayarlanan Yağmuru Beklerken (6 bölüm dizi ve 1 Film. Fimle Tuncer Necmioğlu Antalya Altın Portakal Film Festivali nde En İyi Yardımcı Oyuncu Ödülü nü almıştır), Haluk Şahin'in aynı adlı romanından uyarlama Ağrıya Dönüş (Film.
Ankara Film Festivalinde Bennu Yıldırımlar Umut Veren En İyi Oyuncu ve Tunçel Kurtiz En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu Ödülü
almıştır.) Toltstoy'un ünlü romanı Anna Karenina'dan uyarlama Bir Aşk Uğruna (10 bölüm dizi- bir sinema filmi. sinema filmi
Antalya Altın Portakal Film Festivali nde Türkan Şoray En İyi Oyuncu, Tunçel Kurtiz En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu, başta olmak üzere En İyi
Sanat Yönetmeni
, En İyi Müzik, En İyi Stüdyo Altın Portakal Ödüllerini ve Halkın Seçtiği En İyi Film Ödülü olan. Doktor Avni Tolunay ödülü. Aynı Film Ankara Film
Festivalinde En İyi Film
-Tunca Yönder- ve En İyi Sanat Yönetmeni Ödülünü kazanmıştır. Uluslar Arası İstanbul Film Festivalinde ise En İyi Yönetmen Ödülleri ni almıştır. Bu Film ayrıca Fransa'da gösterimi yapılan en iyi 100 Türk filmi arasında gösterilmiştir.)
Bu arada Halit Refik'in senaryosunu yazdığı ve rejisörlüğünü yaptığı TRT tarafından yakılan Yorgun Savaşcı adlı 6 bölümlük
televizyon dizisini HBB televizyonu için tekrardan 6 bölümlük dizi olrak çeken Tunca YÖNDER'in bu çabası üzerine TRT bir
arşiv kopyası bularak yandığını söylediği eski Yorgun Savaşçıyı gösterime sokmak zorunda kalmıştır. Tunva Yöder'in Yorgun
Svaşcı dizisinde Can Gürzap, Haluk Kurdoğlu, Lale Mansur ve Ayşegül Aldinç başta olmak üzere bir çok ünlü televizyon ve
tiyatro sanatçısı rol almıştır. Yönder, Kemal Demirel'in evimizin İnsanları (Piyano Piyano Bacaksız) adlı kitabından 1996 yılında Kemal Demier'in kendi
uyarladığı sekiz bölümlük evimizin insanları adlı diziyi çekmiştir. Bu dizide Kenan Işık üstün bir oyunculuk göstermiştir.
Yönder 1996 yılında Kemalettin Tuğcu uyarlamaları olarak yapımcılığını üstlendiği şu tv fillerini çekmiştir. Kendi yönettiği
Hırsızın oğlu ve Naci Çelik Berksoy'un yönettiği Tuncer Necmioğlu'nun başrol oynadığı Eskici Baba, Küçük Gazeteci, Altın
bilezik, Kaçık, Kolsuz bebek. Aynı dönemde Ahmet Ümit ve Ali Taygun'un senaryosunu yazdığı başrollerini Tuçel Kurtiz ve
Fikret Kuşkan'ın oynadığı 6 bölümlük Çakalların izinde dizisi ile Kemal Demirel'in yazdığı ve başrolünü Kenan Işık'ın
oynadığı 18 bölümlük dramatik dizileri ile Merkezi haber merkezi adlı 13 bölümlük Citcomu çekmiştir.
Yönder 1997 yılında Çökertme adlı sinema filmini çekmiştir bu filmle Adana Altın Koza film festivalinde Kuzey Vargın en iyi
yardımcı erkek oyuncu ve Ankara film festivalinde Nedim Otyam en iyi müzik ödülünü almştır.
1998 yılında Kemalettin Tuğcu uyarlamalarına devam eden Tunca Yönder sırasıyla Üvey Baba, Mercan Kolye, Küçük Besleme adlıtv
fimleriniçekmiştir. Bu filmlerden öncs Üvey Baba,ardından Mecan Kolye ve Küçük Besleme dizi olarak çedkilmişlerdir. Üvey Baba
204 bölüm,Küçük Besleme 175 bölüm olarak yayınlanlanmıştır.Tunca Yönder iki dizinin Genel Yönetmenliğini üstlenmiş,ayrıca
Üvey Baba dizisinin önemli rollerinden birisini oynamıştır.
1999 yılında bu çalışmalar dışında Bizim Sokak adlı bir 13 bölümlük bir dizinin daha genel yönetmenliğini yapan Yönder 2003
yılına kadar devam eden Üvey Baba ve Küçük Besleme dizilerinin genel yönetmeni olarak çalışmayadevam etmiş, bu arada
senaryosunu Sefa Önal'ın yaptığı Kader Ayırsa bile adlı bir mini dizi çekmiştir.
Yönder 2005 yılında TRT için 7 tane edebiyat uyarlamasının genel yönetmenliğini, yönetmenliğini ve Meltem Yönder'le birlikte
yapımcılıklarını üstlenmiştir. Bu filmler şunlardır, Yönetmen olarak Halide Edip Adıvar uyarlaması Yol Palas Cinayeti, Cengiz
Aytmatov uyarlaması İlk Öğretmen, Ahmet Hamdi Tanpınar uyarlaması Geçmiş Zaman Elbiseleri, Sebahattin Ali uyarlaması Komik-i
Şehir, ?nı uyarlaması Ankara Expresi (Yönetmen Mustafa Yaşar'la birlikte) Genel yönetmen olarak Azarbaycan'lı yazar Anar
uyarlaması Aktör Eskisi (Yönetmen Feyzi Tuna) Orhan Kemal uyarlaması Meyhanecinin Kızı (Yönetmen mustafa Yaşar) Hüseyin Rahmi
Gürpınar uyarlaması Utanmaz Adam (Yönetmen Aram Gülyüz) 2006 - 2007 yıllarında Ahmet Hoşsöyler'in çektiği Yalnız Kalpler adlı 65 bölüm yayınlanan dizinin genel yönetmenliği ve
Meltem Yönder'le birlikte yapımcılığını üstlenmiştir.
Tunca Yönder, bir yandanda oyunculuğunu sürdürmüştür. Kendi çektiği bir çok filmde oynayan Yönder'in oyuncu olarak
filmografiside şöyledir: Minik Serçe (Yönetmen Atıf Yılmaz), At Gözlüğü (Yönetmen Yusuf Kurçenli), Sen Türkülerini Söyle
(Yönetmen Şerif Gören), Çözülmeler (Yönetmen Yusuf Kurçenli) Bu filmle Tunca Yönder Ankara film festivalinde en iyi yardım
oyuncu ödülünü almştır. Gönderilmemiş Mektuplar (Yönetmen Yusuf Kurçenli) Sokaktaki Adam (Yönetmen Biket İlhan), Kurtlar
Sofrası (Yönetmen Biket İlhan), 80. Adım (Yönetmen Tomris Giritlioğlu), Soğuktu Ve Yağmur Çiseliyordu (Yönetmen Engin Ayça),
İki Kadın (Yönetmen Yavuz Özkan), İz (Yönetmen Yeşim Ustaoğlu), Süper Baba (Yönetmen Osman Sınav), Kurtuluş (Yönetmen Ziya
Öztan), Afife Jale (Yönetmen Şahin Kaygun), Sevgilim İstanbul (Yönetmen Seçkin Yasar), Üç İstanbul (Yönetmen Feyzi Tuna),
Seninle Son Defa (Yönetmen Feyzi Tuna) Yönetmenliğini kendi yaptığı filmler; Bir Tren Yolculuğu, Ayaşlı ve Kiracıları, İlk Aşk, Ağrı'ya Dönüş, Merkezi Haber
Merkezi, Eskici Baba, Üvey Baba, Yol Palas Cinayeti.
Ayrıca bu dönemde Tunca Yönder'in yönetmenliğini yaptığı Osmanlıdan Sinemamıza Yansıyanlar (1999) adlı 70 dk.lık ve
yapımcılığını üstlendiği yönetmenliğini Çetin İzzet'in yaptığı İStanbul Sokakları adlı belgesel filmleri vardır.
Tunca Yönder, 1998 yılından bu yana Türsak Vakfının yönetim kurulu üyesidir.